Jaskinia Łokietka. Jedna z najsłynniejszych polskich jaskiń
Jaskinia Łokietka to jedna z najsłynniejszych polskich jaskiń i jedna z największych atrakcji Ojcowskiego Parku Narodowego. Ten podziemny świat kusi legendą związaną z polskim księciem.
Ojcowski Park Narodowy (OPN) jest najmniejszym parkiem narodowym w Polsce. Jednak w tym przypadku „najmniejszy” wcale nie oznacza „pozbawiony atrakcji”. Wręcz przeciwnie – swoimi atrakcjami mógłby obdzielić kilka znacznie większych obszarów chronionych. Być może właśnie z tego powodu należy on do grupy najchętniej odwiedzanych parków narodowych w Polsce. To prawdziwa perła Małopolski, oaza spokoju i zieleni niemal u bram Krakowa.
Atrakcje Ojcowskiego Parku Narodowego są bardzo zróżnicowane. Znajdują się tu zamki o średniowiecznych korzeniach, tajemnicze jaskinie, fantazyjne skały, restauracje, muzeum, pustelnia, pozostałości grodzisk. I mnóstwo dość łatwych szlaków spacerowych. Jedną z najciekawszych atrakcji parku jest Jaskinia Łokietka.
-
- metalową kratę zamykającą wejście do jaskini
- formacje naciekowe
- Salę Rycerską i stół wierności
- Sypialnię i kamienne łoże Łokietka.
Mapa Ojcowskiego Parku Narodowego
Poniżej znajduje się mapa Ojcowskiego Parku Narodowego z zaznaczoną Jaskinią Łokietka i innymi atrakcjami na terenie OPN. Zamieszczone są na niej również szlaki biegnące przez park oraz parkingi. Więcej o parkowaniu (czasami to prawdziwe wyzwanie) w OPN przeczytasz tutaj.
Jaskinia Łokietka
Na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego odnaleziono dotychczas ponad 700 jaskiń, a nie jest wykluczone, że jeszcze kilka lub kilkanaście kolejnych czeka na swoich odkrywców. Jednak tylko trzy z tych jaskiń są dostępne dla turystów, w tym Jaskinia Łokietka.
Informacje podstawowe
Jak powstała Jaskinia Łokietka?
W okresie jury, około 150 milionów lat temu, na terenie dzisiejszej Doliny Prądnika znajdowało się płytkie morze. Z biegiem czasu na jego dnie osadzały się szczątki morskich stworzeń: gąbek, amonitów, belemnitów. W ciągu milionów lat przekształciły się one w wapienne skały, których grubość na tym terenie dochodzi nawet do 200 m.
Gdy morze się cofnęło, odsłonięte skały zaczęły podlegać erozji. Miliony lat później wody Prądnika i Sąspówki rozpoczęły drążenie swoich dolin. Mozolnie wcinały się w wapienną płytę, tworząc coraz głębsze kaniony o coraz bardziej stromych, urwistych zboczach. Zanim jednak dno doliny się obniżyło, woda, wnikając w skalne szczeliny, wydrążyła system podziemnych korytarzy, znanych dzisiaj jako Jaskinia Łokietka. Dlatego wejście do jaskini znajduje się wysoko ponad Doliną Prądnika, niemal na szczycie Góry Chełmowej (473 m n.p.m.), najwyższego wzniesienia w Ojcowskim Parku Narodowym.
Królewska jaskinia
Jaskinia Łokietka była znana ludziom już w czasach prehistorycznych. Świadczą o tym ślady znalezione w jej namulisku (osadzie dennym) w pobliżu wejścia do pieczary. Jednak najsłynniejszym mieszkańcem podziemnych korytarzy był książę Władysław Łokietek, przyszły król Polski.
Jak głosi legenda, prawdopodobnie pod koniec 1304 r. książę ukrywał się w jaskini przez sześć tygodni przed tropiącymi go rycerzami czeskiego króla Wacława II. W tym czasie Wacław formalnie był także królem Polski, a Władysław Łokietek usiłował odzyskać dla Piastów tron w Krakowie.
Jak to się jednak stało, że kryjówka księcia nie została odnaleziona? Wszystko za sprawą wielkiej pajęczyny, która przegradzała korytarz prowadzący do jaskini. Króla opuszczono do groty na linie za pajęczyną, a kiedy ścigający go żołnierze ujrzeli pająka i nietkniętą sieć, uznali, że nikt do środka pieczary nie wchodził.
W czasie pobytu w jaskini księciu towarzyszyli polscy rycerze, a okoliczni chłopi, wierni władcy, przynosili im jedzenie i wodę.
Legenda w dużej części jest prawdziwa. Łokietek rzeczywiście ukrywał się w okolicy Ojcowa i jest bardzo prawdopodobne, że na schronienie wybrał tę jaskinię. Z tego powodu Jaskinia Łokietka bywa potocznie nazywana także Jaskinią Królewską.
Powtarzana przez wiele osób legenda mówi, że król Łokietek ukrywał się w jaskini, a gdy wrócił do Krakowa odzyskał polską koronę.
To nie jest prawda. Tak, jest bardzo prawdopodobne, że Łokietek ukrywał się w tej jaskini. Nie był jednak wówczas królem, tylko księciem i nie był władcą całej Polski, tylko do tego tytułu dopiero aspirował i walczył o zjednoczenie jak największej ilości ziem, dzielnic pod swoim berłem.
Królem Polski Władysław Łokietek został dopiero w 1320 r.
Podziemny świat
Jaskinia Łokietka jest najdłuższą jaskinią w Ojcowskim Parku Narodowym. Przynajmniej wśród dotychczas odnalezionych i przebadanych – kto wie, co jeszcze kryje się pod ziemią. Ma 320 m długości, z czego ok. 250 m liczy trasa udostępniona dla turystów.
Do wejścia do jaskini prowadzi wąska szczelina skalna o długości 20 m. To pozostałość korytarza, którego strop kiedyś się zawalił. Szczelinę przegradza metalowa brama, która na pamiątkę wydarzeń z początku XIV w. ma kształt pajęczyny.
Jaskinia składa się z kilku korytarzy, dwóch dużych sal (Rycerskiej i Sypialni) oraz dwóch mniejszych. Nazwy sal odnoszą się wprost do legendy o Łokietku. W Sali Rycerskiej książę spotykał się ze swoimi rycerzami, tutaj przyjmował od nich przysięgę wierności. Obszerna Sypialnia była pomieszczeniem, w którym przyszły król spał. Do dzisiaj zachowało się nawet jego kamienne łoże (rzekome). Jest też Kuchnia, mniejsza sala, w której być może przygotowywano posiłki. Kuchnia jest komorą, która znajduje się najbliżej powierzchni ziemi – z jej stropu zwisają korzenie drzew. To także najstarsza część jaskini, a z powodu przerastających korzeni zagrożona zawaleniem.
Będąc w jaskini, uważaj na krople wody spadające ze stropu, tzw. deszcz jaskiniowy. Nie chodzi o to, żeby się nie zmoczyć. Wręcz przeciwnie, można się zmoczyć, ale odpowiednio. Tradycja mówi: komu kropla wody spadnie na głowę – tego czeka niezwykła mądrość, będzie miał także szczęśliwe życie. Komu na rękę, czeka go bogactwo, komu na plecy – tego czeka ciężka praca. Warto więc odpowiednio się ustawić 🤣.
Jaskinia Łokietka to jaskinia krasowa. Mimo tego jej szata naciekowa jest dość uboga. Można w niej zobaczyć polewy naciekowe, żebra i stalaktyty rurkowe zwane makaronami. Większe stalaktyty i stalagmity (choć nigdy nie było ich tu wiele) w XIX w. padły ofiarą turystów, którzy je odłamywali i zabierali na pamiątkę. Po turystach tych pozostały też okopcenia – jaskinię zwiedzano wówczas z pochodniami. Znacznie bogatsza szata naciekowa jest natomiast widoczna w Sypialni. To pomieszczenie nie było dostępne w XIX w.
Spacer do Jaskini Łokietka
Jaskinia Łokietka znajduje się na trasie jednego ze spacerów, które proponujemy po Ojcowskim Parku Narodowym. Można do niej dojść szlakiem niebieskim lub czarnym z dna Doliny Prądnika lub szlakiem niebieskim z parkingu w Czajowicach. Zajrzyj pod zamieszczony poniżej link, by poznać szczegóły spaceru i zobaczyć jego przebieg na mapie (z wykresem wysokości).
Jaskinie poza granicami Ojcowskiego Parku Narodowego
Jeśli lubisz penetrować podziemne światy, a zwiedzenie Jaskini Łokietka tylko zaostrzyło twój apetyt, możesz wybrać się także do Jaskini Ciemnej, również położonej na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego.
Jeśli te dwie pieczary to nadal zbyt mało, zdecydowanie polecamy wyprawę do kolejnych dwóch jaskiń, położonych już poza granicami parku.
Warto, gdyż Jaskinia Nietoperzowa w Jerzmanowicach to największa spośród jaskiń Jury Krakowsko-Częstochowskiej, a Jaskinia Wierzchowska Górna w Wierzchowie oferuje najdłuższą podziemną trasę turystyczną w Polsce, wśród wszystkich dostępnych jaskiń.
Co więcej, ponieważ obie groty leżą poza granicami OPN, panuje w nich bardziej kameralna atmosfera i zazwyczaj jest tu mniej tłoczno. Zdarza się, że nawet w weekendy nie ma w nich tłumów, a zwiedzanie odbywa się w niedużych grupach. Naszym zdaniem zdecydowanie warto zboczyć nieco z utartych szlaków, by poznać te jaskinie. W niczym nie ustępują ojcowskim, a zdaniem wielu osób są nawet ciekawsze.
